Eiwittekort bij ouderen
Ouderen krijgen niet altijd voldoende eiwitten binnen, met alle gevolgen van dien; van ondervoeding en spierverlies tot een verminderde weerstand en andere symptomen van een eiwittekort. Dit kan de kwaliteit van leven flink beperken. Lees welke gevolgen een eiwittekort bij ouderen nog meer heeft en hoe je dit kunt voorkomen.
Ouderen en eiwitten
Je hebt elke dag eiwitten uit eten en drinken nodig. Eiwitten zijn namelijk de bouwstoffen van je lichaam en dan vooral van je spieren. Als je een langere periode te weinig eiwitten eet, ontstaat een eiwittekort. Vooral ouderen lopen een verhoogd risico hierop en dat heeft verschillende oorzaken.
Oorzaken van eiwittekort
Naarmate je ouder wordt, neemt je eetlust af. Ook kampen veel ouderen met kauw- en slikproblemen en smaakverandering of -vermindering. Hierdoor gaan zij onder andere minder vlees en vis, waar veel eiwitten in zitten, eten. Daarnaast neemt de spiermassa bij het ouder worden van nature af. Dit maakt eiwitrijke voeding voor ouderen extra belangrijk.
Gevolgen van eiwittekort
Eiwitten komen voor in je hele lichaam; in spieren, botten, huid, haar en vrijwel elk ander lichaamsdeel of weefsel. Eiwitten hebben veel verschillende functies, zoals de opbouw en vernieuwing van cellen, het transport van stoffen, het regelen van je stofwisseling en de aanmaak van hormonen. Hierdoor heeft een eiwittekort grote lichamelijke gevolgen. Zo neemt je spiermassa af, wordt je weerstand minder, verloopt het genezingsproces zowel bij wonden als na een operatie langzamer en kunnen je cognitieve vaardigheden achteruitgaan. De kans op vallen en botbreuken neemt ook toe. Het is daarom belangrijk om een eiwittekort zoveel mogelijk te voorkomen.
Wist je dat...
Je lichaam bij een eiwittekort eiwitten uit je spiermassa gaat gebruiken? Dit kan leiden tot ondervoeding.
Ouderen met ondervoeding anderhalf tot twee keer zoveel eiwitten nodig hebben?
Ondervoeding ook voorkomt bij ouderen met overgewicht?
Eén op de vier tot vijf ouderen in een zorginstelling en patiënten in een ziekenhuis ondervoed is?
Er zijn drie typen ondervoeding. Zo bestaat er ‘wasting’, waarbij iemand te weinig eet door sociale, psychologische en/of medische problemen. ‘Cachexie’, waarbij een ziekte de opname van voedsel beïnvloedt en ‘sarcopenie’, waarbij spieren sneller worden afgebroken dan aangemaakt. Dit type komt vooral bij ouderen voor. Oorzaken kunnen onder meer een verminderde eetlust, minder beweging en/of een chronische ziekte zijn. Vooral sarcopenie is lastig te herkennen, omdat het gewicht vaak hetzelfde blijft.
Eiwittekort symptomen
Eerlijk is eerlijk: een eiwittekort bij ouderen is op korte termijn lastig te herkennen. Daarom is het belangrijk om het lichaam en het functioneren van cliënten goed in de gaten te houden. Beginnende symptomen van een eiwittekort zijn onder andere ongewenst gewichtsverlies, vermoeidheid en een verminderde spierkracht.
Eiwitrijke voeding voor ouderen
Uit onderzoek blijkt dat mensen via de avondmaaltijd de meeste eiwitten binnenkrijgen. En dat biedt ruimte voor verbetering. Het lukt veel ouderen namelijk niet om grotere hoeveelheden te eten en zo aan de benodigde eiwitten te komen per maaltijd. Daarom is het voor hen beter om verspreid over de dag meerdere, kleinere eiwitrijke maaltijden en/of eiwitrijke tussendoortjes te eten. Dit draagt bovendien bij aan de opbouw van de spiermassa. Verder is het goed om volop te variëren met dierlijke eiwitten, die onder meer in vlees, vis, zuivel en eieren zitten, en plantaardige eiwitten, die onder meer in noten, peulvruchten en volkorenproducten, zitten.
