Belevingsgerichte zorg: meer genieten van eten en drinken
Bij belevingsgerichte zorg staat de beleving van de cliënt of patiënt centraal. De beleving van eten en drinken speelt hierbij een grote rol. Hoe meer een cliënt of patiënt van goede voeding kan genieten, hoe beter het is voor zijn of haar lichamelijke en mentale gezondheid.
Wat is belevingsgerichte zorg?
Belevingsgerichte zorg is een manier van zorg, ondersteuning en begeleiding bieden, waarbij de beleving van een cliënt of patiënt centraal staat. Je houdt rekening met iemands persoonlijke behoeften en sluit zoveel mogelijk aan op zijn of haar belevingswereld en gevoelens. Belevingsgerichte zorg gaat uit van iemands wensen en mogelijkheden, zodat de cliënt of patiënt zich gewaardeerd voelt en vertrouwd met zichzelf en in de interactie met anderen. Zo draagt belevingsgerichte zorg bij aan het behoud van eigenwaarde, het reduceren van spanning en frustratie en uiteindelijk aan een betere kwaliteit van leven.
Belevingsgerichte benadering door persoonlijk contact
Bij een belevingsgerichte benadering ligt de focus op het persoonlijke contact met de cliënt of patiënt. Je weet bijvoorbeeld wat iemands sociaal-culturele achtergrond is en waarvan hij of zij houdt. Ook bied je zorg die de cliënt of patiënt zoveel mogelijk de regie geeft. Het faciliteren van goed eten en drinken én gastvrijheid past perfect binnen belevingsgerichte zorg. De maaltijd is een belangrijk contactmoment en je kunt hiermee aansluiten op de persoonlijke voorkeur van een cliënt of patiënt. Bovendien kun je door het creëren van meer beleving de cliënt of patiënt meer laten genieten van eten en drinken. Het bieden van gastvrijheid heeft grotendeels dezelfde eigenschappen als belevingsgerichte zorg, omdat je hierbij ook de voorkeuren, wensen en gevoelens van de cliënt of patiënt centraal stelt.
Eetgedrag sturen door meer beleving
Veel cliënten of patiënten kampen met een verminderde eetlust, bijvoorbeeld door ziekte, pijn of ouderdom, terwijl het voor hun lichamelijke en mentale gezondheid juist belangrijk is dat zij goed eten. Als zorgmedewerker of voedingsassistente kun je het eetgedrag van een cliënt of patiënt sturen door te focussen op de beleving van voeding. Daarvoor is het natuurlijk belangrijk om te weten wat eetgedrag precies is. Dit is als het ware een optelsom van interne factoren (zoals trek hebben of misselijk zijn) en externe factoren (zoals de mensen met wie je eet, de inrichting van de ruimte en de portiegrootte). Bovendien is een groot deel van eetgedrag gebaseerd op onbewuste gevoelens en keuzes. Ben je bijvoorbeeld in een goede bui, dan ervaar je de maaltijd anders dan als je in een slechte bui bent.
Eetgedrag in een sociale omgeving
Eetgedrag wordt onder invloed van verschillende factoren in de hersenen gevormd. Deze factoren hebben een directe link met beleving. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat je je eetgedrag afstemt op dat van de mensen met wie je eet. Deze zogeheten sociale omgeving beïnvloedt je veelal onbewuste keuzes:
Sociale facilitatie
Als je met andere mensen eet, eet je meer dan als je alleen eet. Ook het aantal mensen beïnvloedt hoeveel je eet; hoe meer mensen, hoe meer je eet. Heb je één tafelgenoot, dan eet je 28% meer. Heb je zes tafelgenoten, dan eet je maar liefst 76% meer.
Impression management
Je stemt je eetgedrag af op dat van de mensen met wie je eet, omdat je een goede indruk op hen wilt maken.
Modeling
Je past je eetgedrag aan dat van je tafelgenoot aan. Kiest deze een gezond gerecht, dan kies jij dat ook sneller.
Eetgedrag beïnvloeden door omgevingsprikkels
Volgens Felix Uhl, gedragswetenschapper verbonden aan de Radboud Universiteit en oprichter van De Gedagsstudio, wordt eetgedrag door nog meer omgevingsprikkels beïnvloed. ‘Mensen zijn geneigd meer te eten en drinken als ze grotere porties krijgen of als dit op grotere borden en in grotere glazen wordt aangeboden. De grootte van je bord is een mooi voorbeeld van een visuele omgevingsprikkel: een portie van 250 gram lijkt op een klein bord groter dan op een groot bord. Daardoor eet je van een klein bord minder. Ook kleur is zo’n omgevingsprikkel. Bij rood bijvoorbeeld denk je aan bloed, gevaar en stoplichten, waardoor er alarmbelletjes in je hoofd gaan rinkelen. Onderzoek toont aan dat je hierdoor wellicht minder eet.’
9 tips voor een betere beleving van eten en drinken
Hoe meer een cliënt of patiënt van de maaltijd kan genieten, hoe meer hij of zij zal eten. Met deze 9 tips kun je zorgen voor een betere beleving van eten en drinken en zo het eetgedrag sturen.
